Çölyak hastalığı çocuklarda ve erişkinlerde farklı belirtilerle kendini gösterir. Çocuklarda gelişme ve büyüme geriliği, boy kısalığı çölyak hastalığının erken bulgusu olabilir. Karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, huysuzluk, davranış bozuklukları ve okulda başarısızlık görülebilecek diğer belirtilerdir.Bulguların ortaya çıkması ve şiddetlenmesi yıllar sürebilir. Genellikle ergenlik çağıyla birlikte bulguların şiddetinde kısmen de olsa bir azalma görülür.Erişkinlerde genellikle 30-40 yaş civarında ortaya çıkmakla birlikte daha ileri yaşlarda da görülebilir. İshal, karında gaz ve rahatsızlık hissi, karın ağrıları, kilo alamama, kilo kaybı, çabuk yorulma, eklem ağrıları, kemik erimesi (osteoporoz), nöropati, ataksi (dengesizlik), depresyon, erişkin yaşta ortaya çıkan çölyak hastalığın başlıca bulgularıdır.Bazı hastalarda aralıklı ishal ve hazımsızlık dışında başka bir bulgu olmayabilir. Bu hastalar uzun yıllar irritabl barsak hastalığı tanısıyla takip edilmiş olabilirler.
Bazı hastalarda ishal vb. gibi bir sindirim sistemine ait bir belirti olmaksızın, hastalık demir eksikliği ve buna bağlı bir kansızlık tablosuyla kendini gösterebilir. Hamilelik döneminde kansızlığı belirgin ölçüde şiddetlenen kadınlar gluten enteropatisi yönünden araştırılmalıdır. Karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma ile başvuran hastalar da olabilir. Nedeni belirlenemeyen karaciğer fonksiyon test bozukluklarında çölyak hastalığı da akla gelmelidir.Çölyak hastalığı tedavi edilmediğinde ince bağırsaklardaki emilim bozukluğu nedeniyle zamanla vücutta vitamin, mineral ve diğer besin maddelerinin eksikliği ortaya çıkar.
Bunlar arasında özellikle demir, folik asit ve B12 vitamini eksikliği sonucunda değişik şiddetlerde olabilen kansızlık (anemi) en sık görülen bulgulardan biridir. Bunun yanında D vitamini ve kalsiyum emiliminin bozulması sonucunda kalsiyum seviyesinde azalma, kemik erimeleri ve kırılmaları, A vitamini eksikliğine bağlı görme bozuklukları ve cilt problemleri, B vitamini türevlerinin eksikliğine bağlı denge bozukluğu ve his kusurları gibi sinir sistemine ait problemler, K vitamini eksikliğine bağlı pıhtılaşma bozuklukları ve kanamalar, sodyum, potasyum ve magnezyum gibi elektrolitlerin eksikliğine bağlı kas güçsüzlükleri ve protein (albumin ve diğer proteinler ) eksikliğine bağlı bacak ödemleri ve bağışıklık sisteminde zayıflama ortaya çıkabilecek diğer bulgulardır.
GLUTEN ENTEROPATİSİ VE CİNSEL SORUNLAR
Gluten enteropatisi yalnızca sindirim sistemini etkilemeyip tüm sistemleri etkileyen kişinin sosyal ve cinsel yaşamını etkileyen bir hastalıktır. Yapılan araştırmalarda Gluten enteropatisis olan kadınların yaklaşık %50’si erkeklerin ise %30’u cinsel sorunlarla karşılaşmaktadır.Sindirim sisteminin kronik hastalıklarında emilim bozukluğu, damar hasarı (endotelial disfonksiyon) ve hormonal değişikliklerden dolayı cinsel sorunlar oluşmaktadır. Gluten enteropatisinde de benzer şekilde emilim bozukluğuna bağlı vitamin eksiklikleri, hormonal düzensizlikler, testosteron direnci, prolaktin hormonunun yüksekliği gibi durumlar cinsel sorunlara yol açar.
Testosteronu, daha aktif formuna (dihidrotestosteron) çeviren enzim (5-alfa redüktaz) eksikliği de süreci olumsuz etkiler.Ergenlikle birlikte kadın ve erkekleri cinsel yaşam ve hamilelik sürecinde olumsuz etkiler:Kadınlarda özellikle cinsel istekte azalma, uyarılma sorunu, kayganlıkta (lubrikasyon) azalma, orgazm olamama (anorgazmi) veya ilişki sırasında ağrı (disparani), adet bozuklukları, hamile kalamama (infertilite) sık görülen belirtilerdendir.Erkeklerde, sperm kalitesinde bozulma ve çocuk sahibi olamama (infertilite), sertleşme sorunu, cinsel istekte azalma ve cinsel performansta düşme sık görülen belirtilerdir. Diyetten gluten uzaklaştırılması ile belirtilerin azalmaktadır. Yapılan araştırmalarda tedavi edilmemiş, diyetine uygun beslenmeyen Çölyak hastalarında testosteron hormonuna karşı direnç olduğu, bunun da erkek cinsel fonksiyonlarını olumsuz etkilediği gösterilmiştir.
