Ameliyat Sırasında Konulan Stent Ne Tür Rahatsızlıklara Sebep Olur?
Stent böbrek ile mesane arasında idrarın akışını sağlayan, idrar yolunun bütünlüğünü sağlayan ince plastik bir borudur. Hastalarda yan ağrısı, batma, yanma hissi, idrarda kanama, sık idrara çıkma, sürekli idrar hissi gibi şikayetlere sebep olurlar.
Stentin hastalarda neden olduğu şikayetler ve bunların tedavi yöntemleri birçok akademik çalışmanın konusu olmuştur. Hastaları rahatlatmak amacıyla mesane gevşetici ilaçlar (anti-muskarinikler) ve prostat ilaçları (alfa-blokerler) verilebilir.
Ameliyat Kimlere Önerilir?
İdrar yolu kanalında (üreter) taşı olan hastalara genellikle 2 tedavi seçeneği uygulanır. Dışardan ses dalgaları ile taş kırma (ESWL) ve üreteroskopik taş kırma (URS). Üreterin üst kısmındaki 1cm’den küçük taşlara ilk tedavi seçeneği olarak ESWL, 1cm’den büyük taşlara ise URS ameliyatı önerilir. Ancak ESWL ile taşları kırılmayan hastalarda da URS önerilir.
Böbrekte ise 2cm’den küçük taşlarda özellikle başarılı bir yöntemdir. Daha büyük taşlarda da uygulanabilir ancak tam taşsızlık için birkaç seans uygulanması gerekebilir.
Özellikli Hastalarda Urs:
URS işlemi idrar yollarından ve herhangi bir kesi yapılmadan gerçekleştirildiği için kan sulandırıcı ilaç kullananlarda da güvenle uygulanabilir.
Aşırı kilolu (obez) hastalardaki böbrek-üreter taşları tedavisi zor durumlardır. Obez hastalarda ses dalgası ile taş kırma (ESWL) işleminin başarısı obez olmayanlara göre düşüktür. Perkütan nefrolitotomi ameliyatı ise bu hastalarda oldukça zorlu ve tecrübe gerektiren bir işlemdir. Obez hastalarda böbrek taşının tedavisinde f-URS güvenli bir tedavi yöntemidir.
URS Ameliyatı Çocuklarda Uygulanabilir mi?
Çocuk hastaların idrar kanalları ve böbrekleri erişkinlere göre çok daha ince ve küçük olduğu için daha ince ve hassas endoskoplar (üreteroskop) kullanılarak çocuk üreter ve böbrek taşlarında URS yöntemi kullanılabilir. Ancak özellikle tecrübeli ve yeterli teknik donanımın olduğu merkezlerde uygulanması önerilir.
Ameliyat Kimlere Uygulanmaz?
İşlem genel anestezi altında uygulanacağı için anestezi için uygun olmayan hastalarda uygulanamaz. İdrar yolu enfeksiyonu olan hastalarda öncelikle enfeksiyon tedavi edilmeli daha sonra işlem uygulanmalıdır.
İşlem Öncesi Nasıl Hazırlık Yapılır?
İşlemden önce anestezi doktoru mutlaka muayene edip bazı laboratuvar testlerinizi, akciğer filmi ve kalp elektronuzu görmek isteyecektir. Ameliyat öncesi idrarınızda enfeksiyon olup olmadığı da kontrol edilmelidir. Enfeksiyon varsa öncesinde tedavi edilmesi gerekir. Yine kullandığınız tansiyon, şeker veya kalp ilaçları doktorunuza danışılarak kullanılmalıdır.
Ameliyattan önceki gece planlanan ameliyat saatinden 6-8 saat önce yemek yemeği, su içmeği durdurmalıdır.
URS Ameliyatı Cinsel Hayatı Olumsuz Etkiler mi?
Bu ameliyat idrar yolundan girilerek yapıldığından dolayı erkekler cinsel hayatlarının olumsuz etkileneceğini düşünürler. Bayanlarda ise idrar yolları cinsel organlara çok yakın olduğu için cinsel organlarının zarar görebileceğini düşünürler. Ancak URS ameliyatının cinsel hayata veya kadın-erkek cinsel organlarına zararı olmaz.
URS Ameliyatının Riskleri Nelerdir?
Ameliyat endoskopik ve kesisiz bir işlem olmasına rağmen bazı riskleri içermektedir. İdrar yolu endoskopların ilerlemesine engelleyecek kadar dar ise balon ile genişletme yapılabilir. Ancak yine de çok dar ise stent konularak işlem bir sonraki seansa ertelenebilir. Stentler üreterde genişleme yapar ve ikinci seans (genellikle 2 hafta sonra yapılır) işlem başarıyla uygulanır.
İşlemin en korkulan riski idrar kanalının işlem sırasında yaralanmasıdır. Bu yaralanma üreter duvarında küçük bir yırtılmadan üreterin bütünlüğünün kopmasına kadar değişebilir. Küçük yaralanmalar üretere stent konulmasını takiben kendiliğinden iyileşirken tam kopmalar genellikle açık ameliyat ile tamir edilmeye çalışılır.
Bazen taşlar enfeksiyona eşlik eder ve önceden yapılan idrar tahlilleri ile bu enfeksiyon saptanamayabilir. Ameliyat sonrası bu enfeksiyon kana karışarak ciddi durumlara sebep olabilir. Bu durumda uygun antibiyotik ile tedavi edilebilir.
Bu durumlardan ayrı olarak idrarda hafif kanamalar, ameliyat yapılan tarafta ağrılar görülebilir. Üreter üst bölümünde yer alan bir taş URS ile kırma sırasında böbreğe doğru kaçabilir. Bu durumda esnek fleksibl üretero-renoskop ile böbrek içindeki taş parçalanabilir.
Ameliyattan Sonra Kaç Gün Hastanede Kalınır?
Sorunsuz geçen ameliyat sonrası hastalar saatler sonra taburcu edilebilir. Ancak her şeyin yolunda gittiğinden emin olmak için genellikle hastalar işlemden 1 gün sonra taburcu edilmektedir. Komplikasyon gelişen hastaların tedavilerinin tamamlanması için daha uzun süre hastanede yatmaları gerekebilir.
Ne Kadar Süre Sonra Günlük Aktivitelere Veya İşe Dönülür?
Endoskopik ameliyatların açık cerrahilere kıyasla en büyük avantajı işe ve normal günlük aktivitelere kısa dönüş süresidir. Taburcu edildikten sonraki ilk birkaç gün özellikle istirahat halinde geçirilmesi önerilir. Ameliyat sonrası şiddetli ağrı, yüksek ateş ve kanama gelişirse mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
Çıkarılan Taşlar Ne Yapılır?
Çıkarılan taşlar içerdiği kimyasal maddelerin öğrenilebilmesi amacıyla analiz yapılabilmesi için laboratuvara gönderilir. Hastanın böbreklerinde oluşan taşın kimyasal içeriğinin bilinmesi bu taşların tekrarlamasının önlenmesinde doktorlara yol gösterici olabilir.
Bazı hastalarda taşlar enfekte olup mikroplar (bakteriler) içerirler. Ameliyat sırasında bu bakteriler kana karışıp ciddi enfeksiyonlara sebep olabilir. Bu enfeksiyonların en doğru ve hızlı tedavisi için bu hastalarda ameliyat sırasında taşlar özel kaplara konularak mikrobiyoloji laboratuvarına gönderilir. Bu testin sonucuna göre hastalara uygun antibiyotik tedavisi verilir.