Böbrek taşları görülme sıklığı ülkeden ülkeye farklılıklar göstermektedir.
Ülkemizde beslenme alışkanlıklarının değişmesi, daha çok fast-food tarzı beslenmenin artmasıyla böbrek taşlarına da daha sık karşılaşmaktayız.
Böbrek taşı genellikle şiddetli yan ağrısı, bulantı, idrarda kanama şeklinde belirti verse de hiçbir belirti vermeden seyreden hastalarla da karşılaşmaktayız.
Böbreğin taş ile tıkanması ve şişmesi sonucunda şiddetli ağrı oluşur.
Ancak uzun zaman içinde yavaş büyüyen böbrek taşları veya diyabeti olan hastalardaki taşlar sessiz seyir gösterip belirti vermeden böbrek iflasına sebep olabilir.
Geyik boynuzu-staghorn taşlar böbreğin içini tamamen dolduran taşlardır. Bu taşlar böğürde künt bir ağrı ile belirti verir. Bu hastaların böbrek fonksiyonlarında bozulma olmaktadır.
Yine bu hastalarda böbrekte tekrarlayan iltihaplar neticesinde böbrek dokusu hasar görmektedir.
Uzun süre böbrek veya üreteri tıkayan taşlar zamanla böbrekte şişme ve fonksiyonlarda bozulma, böbreğin tamamen iflasına sebep olabilir.
Ülkemizde taş hastalığına bağlı böbrek kayıpları maalesef oldukça fazladır. Nefrektomi yani böbreğin alınma ameliyatlarının en sık sebebi taş hastalığıdır.
Taş hastalığı tekrarlayan kronik bir hastalıktır. Her 10 kişiden biri hayatında mutlaka bir kez kum dökmektedir. Bu kişilerin yarısında taş düşürme tekrarlamaktadır. Yine böbrek taşı ameliyatı olanların 5 yıl içinde %50’sinde tekrar taş oluşabilmektedir. Tekrarlayan taş düşürme atakları, enfeksiyonlar zamanla böbrek fonksiyonlarında bozulmaya sebep olmaktadır.
Taş hastaları mutlaka 6 ay veya senede bir kere üroloji hekimine kontrole gitmelidir. Bu sayede yapılan görüntüleme ile tekrarlayan taş, böbrekte tıkanma, şişme belirtisi olup olmadığı incelenir. Böbrek fonksiyonları ve taşa yönelik bir takım testler yapılır. Yine tansiyon, kilo kontrolü böbrek fonksiyonları için önem arz eder.
Daha önce meslek hayatımda taş düşürüp ancak sonra kontrolleri ihmal ettiği için böbreğini kaybeden pek çok hasta ile karşılaştım. Bu yüzden böbrek sağlığı için kontroller ihmal edilmemelidir.
Her hasta için kişiye özel tavsiyeler olabileceği gibi tüm hastalar için temel tavsiyelerimiz de vardır. Bu tavsiyelerin başında sıvı tüketimi gelmektedir Ortalama 2 litre idrar çıkacak kadar sıvı tüketimi yani yaklaşık 2.5lt sıvı tüketimi tavsiye ederim. Fazla kilolardan kurtulmak, daha aktif bir yaşam, dengeli beslenme, sebze ve meyve tüketimi tüm hastalıklar için olduğu gibi böbrek taşı için de önem arz eder. Fazla tuz tüketen bir toplum olduğumuz için tuz kısıtlaması da böbrek sağlığı için oldukça önemlidir.
